ยาสีฟัน คือ สิ่งที่มนุษย์คิดค้นขึ้นมาเพื่อช่วยในการทำความสะอาดฟัน กำจัดเศษอาหาร คราบสะสมจากจุลินทรีย์ต่าง ๆ ที่ติดอยู่ตามผิวฟัน ด้วยความที่มนุษย์เราต่อสู้กับโรคฟันผุ โรคเหงือกเเละปัญหากลิ่นปากหลังรับประทานอาหารมาเนิ่นนานเเล้วค่ะ
เเต่กว่าจะมาเป็นยาสีฟันที่ประสิทธิภาพช่วยป้องกันฟันผุ เหงือกอักเสบ สูตรลดอาการเสียวฟัน สูตรขัดคราบบุหรี่ ช่วยให้ฟันขาวและอีกหลายรูปแบบอย่างที่เราใช้กันจนถึงวันนี้ ยาสีฟันถูกดัดแปลงมาเเล้วหลายสูตรในต่างยุคสมัยเลยหล่ะค่ะ
วิวัฒนาการของยาสีฟัน
ประวัติความเป็นมาของยาสีฟันเริ่มต้น 5,000 ปี ก่อนที่จะมีแปรงสีฟันเเท่งเเรกเกิดขึ้นบนโลกอีกนะคะ โดยชาวอียิปต์ใช้พวกสมุนไพรแปะเพื่อทำความสะอาดฟัน นอกจากนั้นชาวกรีกและโรมันโบราณ รวมถึงจีนเเละอินเดียก็มีการบันทึกในประวัติศาสตร์ว่ามีการใช้ยาสีฟันมาอย่างยาวนานเช่นกัน
ส่วนผสมของยาสีฟันในยุคโบราณนั้นแตกต่างกันมากมายหลายสูตร ส่วนผสมที่ใช้ก็มีทั้ง ผงขี้เถ้ากีบกีบและเปลือกไข่ไหม้ซึ่งรวมกับภูเขาไฟ
– ชาวกรีกและโรมันชื่นชอบการขัดฟันมาก ส่วนผสมในยาสีฟันของจะใส่กระดูกบดและเปลือกหอยนางรม
– ชาวโรมันเพิ่มรสชาติจากสมุนไพรในยาสีฟัน เช่น ถ่านผงและเปลือกไม้ เพื่อช่วยบรรเทากลิ่นปาก ให้มีกลิ่นปากเช่นเดียวกับกลิ่นเปลือกไม้
– ชาวจีนมีการใช้ส่วนประกอบที่หลากหลาย ตั้งเเต่ผสมโสม มินต์ สมุนไพรและเกลือ
มาถึงสูตรยาสีฟันในยุคปัจจุบันกันบ้าง
– เริ่มต้นขึ้นในปี 1800 – 1850 รุ่นแรกบรรจุสบู่และชอล์ก รวมกับหมากพลู บ้างบ้านทำยาสีฟันขึ้นเองก็มีการใส่ถ่านดิน ซึ่งยาสีฟันในยุคนี้จะมีลักษณะเป็นผง
– ช่วงปี 1850 – 1890 กำเนิดยาสีฟันใหม่ในรูปขวด มีชื่อว่า Crème Dentifrice ต่อมาได้พัฒนาและปรับสูตรกันใหม่
– ช่วง 1945 ในยาสีฟันมีการทำส่วนผสมของสบู่ก็ถูกแทนที่ด้วยส่วนผสมอื่น เพื่อให้เป็นรูปแบบอีมัลชั่นหรือเนื้อยาสีฟันนุ่มๆ แบบที่เราใช้อยู่ทุกวันนี้ ก็มีโซเดียมลอริลซัลเฟตเป็นส่วนผสมเช่นกัน
– ช่วงศตวรรษที่ 20 ยาสีฟันได้รับการพัฒนา เพื่อช่วยป้องกันหรือรักษาโรค และเงื่อนไขเฉพาะ เช่นสูตรเซนซิทิฟในคนที่มีอาการเสียวฟัน ในปี 1914 มีการเพิ่มสารฟลูออไรด์ในยาสีฟันเพื่อช่วยป้องกันฟันผุ แล้วก็ยังมีการพัฒนายาสีฟันที่ช่วยลดการสึกกร่อนในฟัน เพราะเนื่องจากช่วงนั้นเกิดปัญหาจากการแปรงฟันที่มีความแข็ง
– ในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 20 ยาสีฟันใส่สารฟลูออไรด์ เติมสี กลิ่น และรสด้วยสารให้ความหวานให้น่าใช้มากขึ้น เเล้วก็ยังเติมส่วนผสมที่คงรูปยาสีฟันเหมือนโฟมอ่อนนุ่มที่คงความชุ่มชื้นไว้ จนถึงทุกววันนี้ ยาสีฟันในหลอดถูกใช้ทั่วโลกและเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก
ส่วนประกอบของยาสีฟัน
ส่วนประกอบหลักๆ ในยาสีฟันได้แก่
1. ฟลูออไรด์ เป็นส่วนประกอบที่สำคัญ ช่วยป้องกันฟันผุ โดยทำหน้าที่เคลือบฟัน ป้องกันการกัดกร่อนของกรดที่เกิดจากแบคทีเรีย รวมทั้งกรดในอาหารด้วย ฟลูออไรด์ที่ผสมในยาสีฟันนั้นมีความเข้มข้น 1 กรัมในยาสีฟัน 1 มิลลิลิตร
หากได้รับ ฟลูออไรด์ ในปริมาณที่มากเกินไปจะทำให้เกิดฟันตกกระ ในกรณีที่รุนแรง ฟันจะเกิดเป็นรอยสีน้ำตาล ผิวฟันจะขรุขระ เป็นจุดและทำความสะอาดได้ยาก โดยเฉพาะจะเกิดกับฟันแท้เมื่อเด็กบริโภค ฟลูออไรด์ มากเกินไปในช่วงก่อนอายุ 6 ปี
สาเหตุของการบริโภคฟลูออไรด์ในปริมาณมากเกิดได้จากเด็กกินฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากกว่าแพทย์กำหนด ปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำดื่มมีมากอยู่แล้ว และเด็กชอบรสชาติของยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ดังนั้นจึงต้องระมัดระวัง ไม่ให้เด็กกินหรือกลืนยาสีฟัน ในขณะที่แปรงฟัน
2. สารขัดฟัน (Abrasives) มีลักษณะเป็นอนุภาคละเอียดขนาดเล็ก ช่วยในการขัดผิวฟัน ช่วยลดการเกิดคราบสะสม คราบหินปูนที่เกิดขึ้นบนตัวฟัน สารขัดฟันที่ใช้กันได้แก่ แคลเซียมฟอสเฟต, อะลูมินา, แคลเซียมคาร์บอเนต หรือ ซิลิกอนไดออกไซด์
3. สารชำระล้าง (Detergents) เป็นตัวที่ช่วยแรงตึงผิว ทำหน้าที่แทรกซึม ชะล้างให้สิ่งสกปรกที่เกาะบนผิวฟันหลุดออกได้ง่ายด้วยแปรงสีฟัน ไม่เป็นพิษต่อร่างกาย
4. สารเพิ่มความชื้น (Humectants) ช่วยรักษาความอ่อนนุ่มของยาสีฟัน ทำให้ยาสีฟันคงตัว และไม่แห้งเมื่อสัมผัสอากาศ
5. สารทำให้ข้น (Thickeners) เป็นสารที่ป้องกันการแยกตัวขององค์ประกอบต่าง ๆ ที่เป็นของแข็งออกจากของเหลว เพื่อให้สารประกอบคงตัวและเข้ากันกับองค์ประกอบอื่น ๆ ในยาสีฟันได้
6. สารกันเสีย (Preservatives) ป้องกันการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ในยาสีฟัน สารนี้จะผสมอยู่ในยาสีฟันในปริมาณน้อย ช่วยยืดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์
นอกจากนั้นยังมีการเติมสารเพื่อให้ผลิตภัณฑ์น่าใช้อีก ได้แก่
– สารแต่งสี (coloring agents) เป็นสีที่ไม่ก่อให้เกิดการติดสีบนตัวฟันและเนื้อเยื่อในช่องปาก
– สารแต่งกลิ่น (flavoring agents) ทำให้ยาสีฟันมีกลิ่นหอม กลบกลิ่นอื่นที่ไม่พึงประสงค์ในยาสีฟัน
– สารให้ความหวาน (sweeteners) ยาสีฟันส่วนใหญ่จะถูกปรุงแต่งให้มีรสหวานด้วยสารสังเคราะห์ที่ไม่ก่อให้เกิดฟันผุ เช่น ซอร์บิทอล (sorbitol) กลีเซอรอล (glycerol) และไซลิทอล (xylitol) เป็นต้น
ยาสีฟันที่มีส่วนผสมต่างๆ ถูกผลิตออกมาขายแข่งกันในตลาดโลก มีทั้งยาสีฟันที่เอาใช้สำหรับเด็กเพื่อเอาใจคุณหนูๆ ให้อยากแปรงฟัน เเละยาสีฟันที่ออกเเบบสูตรเฉพาะของผู้ที่ปัญหาเฉพาะ เช่น สูตรฟันขาว สูตรเสียวฟัน สูตรสมุนไพร ก็มีออกมาแข่งกันมากมาย ซึ่งในอนาคตจะมีการพัฒนาต่อไป หวังว่าสาระและความรู้ดีที่เรานำมาฝากจากคุณหมอจะเป็นประโยชน์กับทุกๆ คนนะคะ
WE SHARE, WE CARE
“สุขภาพฟันจะดีได้ต้องมีคนดูแล ให้แคร์ดูแลคุณ”
คลินิกทันตกรรมประสบการณ์กว่า 30 ปีในย่านบางรัก
รักษากับทีมทันตแพทย์เฉพาะทาง เพื่อสุขภาพฟันที่ดีของคุณ
สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อคลินิก
Phone: +668-5157-3883
Secondary phone: +66-2211-8903
แผนที่ คลินิก (คลิกเพื่อดูรายละเอียด)
line : @caredentalclinic
ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Facebook Fanpage
https://www.facebook.com/caredentalthai
และติดตามดูรายการดีๆของคลินิกผ่านช่อง youtube
http://www.youtube.com/c/CareDentalClinicChannel
